Eetstoornissen en de feestdagen: hoe je deze periode doorkomt én stappen vooruit zet

De feestdagen zijn normaal gezien een tijd van gezelligheid, warmte en samen zijn met dierbaren.
Maar voor wie worstelt met een eetstoornis is dit ook een periode van strijd en isolatie.
De nadruk op eten, de verwachtingen en de druk om te “genieten” leiden tot gevoelens van angst, schuld en onrust.
Het voelt vaak alsof iedereen om je heen het makkelijk heeft, terwijl jij elke dag vecht om een beetje controle te behouden.

Ik wil je vertellen: je bent niet alleen.
Wat je doormaakt, is een zwaar proces, maar het is ook een pad naar herstel.

De dubbele uitdaging van controle en loslaten

Een gesprek dat mij raakte, was dat van Lynn, die vertelde over haar voorbereiding op een dagbehandeling waarmee ze kan starten in februari.
Ze voelt zich tegelijk opgelucht en angstig: opgelucht omdat ze hoopt wat meer controle over haar eetstoornis los te kunnen laten, maar tegelijkertijd is het idee om die controle écht uit handen te geven beangstigend. Misschien herken je dat gevoel?

De eetstoornis biedt een vals gevoel van veiligheid, terwijl die je in werkelijkheid steeds verder van jezelf wegtrekt.

Lynn noemt haar eetstoornis “Maria” en beschrijft hoe die haar elke dag tegenwerkt.
En dat is herkenbaar voor veel mensen die met een eetstoornis worstelen: je doet je best, maar het voelt alsof je altijd achter de feiten aanloopt.
Herstel is geen rechte lijn, en soms voelt het alsof de moeite die je doet niet genoeg oplevert.

Maar geloof me: elke stap die je zet is waardevol.
Iedere keer dat je kiest om een klein beetje ruimte voor jezelf te nemen, zelfs al voelt het als een strijd, maak je vooruitgang.
Dus ook tijdens deze uitdagende periode van sociaal zijn en een overvloed aan eten.

De feestdagen: hoe kom je erdoorheen?

De feestdagen zijn niet makkelijk, en dat is oké.
Je hoeft ze niet perfect door te komen.
Hier zijn een paar tips die je kunnen helpen om met de feestdagen om te gaan:

Wees voorbereid op moeilijke momenten
Wat verwacht je van de komende dagen? Wat maakt je het meest bang of angstig? Door deze momenten van tevoren te erkennen, kun je ze makkelijker aan. Misschien door met iemand te praten over wat je voelt of een pauze in te lassen als het te veel wordt.

Focus op kleine dingen die je wél kunt doen
Misschien kun je dit jaar één kleine stap zetten: bijvoorbeeld een klein hapje delen tijdens een maaltijd, of gewoon aan tafel blijven en de gesprekken volgen zonder de focus op eten te leggen. Ook dat is al een overwinning.

Wees vriendelijk voor jezelf
Het is oké als het niet gaat zoals je had gehoopt.
De feestdagen zijn slechts een moment, geen definitief oordeel over je herstel.
Iedere dag is weer een nieuwe kans om opnieuw te proberen.

Zoek steun als het te veel wordt
Je hoeft dit niet alleen te doen.
Het kan enorm helpen om steun te zoeken bij iemand die begrijpt wat je doormaakt.

Of het nu een vertrouwenspersoon is, een therapeut, of een diëtist die ervaring heeft met eetstoornissen, praten kan je helpen om de druk van deze tijd iets lichter te maken.
Daarom zijn zowel Emma als ik ook tijdens deze periode bereikbaar per mail.

Een nieuwe stap zetten

Herstel is geen makkelijke weg, en het is heel normaal om je soms verloren of overweldigd te voelen.
Maar misschien is dit wel het moment waarop je voor jezelf kunt kiezen.
Het moment waarop je besluit om niet meer alleen te vechten, maar steun te zoeken, zelfs als dat eng is.

Het is niet gemakkelijk, maar jij verdient het om jezelf te vinden, om de controle over eten los te laten en om je leven terug te krijgen.
Neem de tijd die je nodig hebt, maar weet dat wij er zijn die jou kunnen ondersteunen in dit proces.

Je staat er niet alleen voor.

Liefs, Emma & Leen, Strak Plan diëtisten met expertise eetstoornissen.

Maak een afspraak.

_____

Fragment uit boek ‘Eet gewoon. Een eetstoornis. En nu?’

Dagboek maandag 23 december 2013
Ik heb besloten de laatste week van het jaar dit boekje even weg
te leggen. Hopelijk is er tegen volgende week geen 10 kilogram bij.

De angst om snel en blijvend aan te komen is een typische angst bij anorexia. Het is zelfs een criterium omschreven in de DSM-5. Het maakt de weg naar herstel extra moeilijk. Beeld je in dat je wakker wordt met
de gedachte dat als je vandaag één koekje eet, je morgen na het opstaan 10 kilogram extra weegt.
En tegelijk prent je jezelf in dat je die zogenaamde extra kilo’s van dat koekje nooit meer zal kwijtraken.

Middelenmisbruik

Personen met een eetstoornis, vooral in een eerste fase van herstel, willen maar al te graag weer zorgeloos, spontaan en zonder nadenken eten. Even geen dieetregels en hun Amanda de mond snoeren. Alcohol, drugs en/ of zelfverminking steken dan bijvoorbeeld de kop op. Ze zorgen ervoor dat ze de regels durven te overtreden die Amanda hen heeft opgelegd. Maar… wanneer de alcoholische roes weg is, zal een extra angstgevoel de kop opsteken. Dat kan er op zijn beurt voor zorgen dat de sombere gedachten en gevoelens nog sterker naar boven komen. Bij anorexia kan het ervoor zorgen dat er nog minder gegeten wordt, bij boulimia dat een eetbui gevolgd wordt door braken en bij BED dat er een eetbui zonder braken volgt. Hetzelfde gebeurt bij druggebruik. Bij zelfverminking is het zelfs vaak een uitweg die men letterlijk probeert te krassen.

Mijn nieuwjaarsnacht 2013-2014

Verdovende middelen zoals alcohol, maar ook medicijngebruik of drugs, komen bij personen met een eetstoornis wel vaker voor. Het zijn verdovende middelen en voor hen betekent het dat ze hun eetstoornis tijdelijk kunnen verdoven, waardoor de ware persoon meer naar voren kan komen.

Tijdens de nieuwjaarsnacht dacht ik mijn eetstoornis even uit te zetten.
Voor mijn eerste glas wijn had ik altijd schouderklopjes nodig van mezelf. Amanda* was het aantal calorieën hierin al aan het berekenen om vervolgens de overweging te maken of ik hard genoeg zou dansen om die calorieën er ook weer af te krijgen.

(*) Amanda was de naam van mijn eetstoornis.

Langs de andere kant zorgde alcohol ervoor dat de strenge Leen het even kalmer aan deed. De roes van de alcohol voelde op die momenten als een opluchting, een bevrijding van de strenge Leen. De kater de dag daarna speelde zich niet enkel op fysiek vlak af, maar ook – en misschien zelfs nog meer – op mentaal vlak.
Sporten zou en moest die dag sowieso gebeuren.

Gesigneerd exemplaar ‘Eet gewoon. Een eetstoornis. En nu?’ aankopen.

Het boek “Eet gewoon” van diëtiste Leen Seminck biedt zowel persoonlijke inzichten als professionele begeleiding bij eetstoornissen.
Met dagboekfragmenten en praktische tips is het waardevol voor zowel patiënten als hun omgeving.

Meer blogs:

Door Leen Seminck | Oprichter en CEO Strak Plan & Penstripe_