FAQ

Een eerste eetstoornis die wordt besproken in de DSM-5 is anorexia nervosa.
We spreken van anorexia als de volgende drie criteria aanwezig zijn:

1. Het beperken van de energie-inname ten opzichte van de energiebehoefte, resulterend in een beduidend te laag lichaamsgewicht voor de leeftijd, het geslacht, de groeicurve en de lichamelijke gezondheid.Dit is dan ook direct het criterium dat bij boulimia nervosa niet is opgenomen en betekent een eerste verschil tussen beide. Bij boulimia wordt de energie-inname niet per se beperkt, maar zal deze door middel van eetbuien, en daaropvolgend braken, gecompenseerd worden om het gewicht onder controle te houden.
2. De intense vrees om aan te komen of te dik te worden, zelfs als de betrokkene een significant te laag gewicht heeft.
3. Een stoornis in de manier waarop de persoon zijn of haar lichaamsgewicht ervaart.
   Er is een onevenredig grote invloed van het lichaamsgewicht of het figuur op het oordeel over zichzelf, en de ernst van het lage lichaamsgewicht wordt ontkend.

Meer info over anorexia, boulimia, orthorexia en binge-eating disorder lees in het boek Eet gewoon. Een eetstoornis. En nu?

Een tweede eetstoornis die wordt besproken in de DSM-5 is boulimia nervosa.
Bij boulimia worden er meer gedetailleerde criteria rond eetbuien en compensatoir gedrag vermeld.

1. Episoden van terugkerende eetbuien waarin een eetbui de volgende kenmerken heeft:

Binnen een bepaalde tijdsperiode meer eten dan de meeste mensen onder vergelijkbare omstandigheden zouden doen.
Tijdens zo’n eetbui is er sprake van een oncontroleerbaar gevoel over het eten.

In de praktijk beschrijf ik een eetbui vaak als volgt: tijdens een eetbui voel je je als een bal die van een berg rolt.
Je voelt je onstopbaar en oncontroleerbaar. Je kunt niet stoppen met eten, maar ook het tempo waaraan je eet en de hoeveelheid die je tot je neemt, voelen alsof alle remmen los zijn.

2. Het gedrag dat wordt vertoond om gewichtstoename tegen te gaan, gaande van zelf opgewekt braken en misbruik van laxantia en/of diuretica.

Het kan ook gaan om andere medicatie, vasten of buitensporige lichaamsbeweging.
Ook de frequentie van de eetbuien en het compensatoir gedrag is vastgelegd vooraleer we spreken over boulimia: gedurende drie maanden gemiddeld minstens éénmaal per week.

Net zoals bij anorexia nervosa hebben het figuur en het lichaamsgewicht een grote invloed op het zelfbeeld.

‘Ben ik wel slank genoeg om aanvaard te worden?’

3. Ten slotte, en niet te minimaliseren: de eetbuien gevolgd door braken treden niet enkel op tijdens periodes van (extreme) beperking van energie-inname zoals beschreven als eerste criterium bij anorexia.

Meer info over anorexia, boulimia, orthorexia en binge-eating disorder lees in het boek Eet gewoon. Een eetstoornis. En nu?

De criteria voor het vaststellen van Binge Eating Disorder (BED) gaan vooral over de frequentie, de kenmerken en de psychische impact van eetbuien.
Deze eetbuien vertonen overeenkomsten met die bij boulimia nervosa.

Bij BED zijn echter ook aanvullende criteria opgesteld om het verloop van de eetbuien te beschrijven.
Zo wordt er tijdens eetbuien aanzienlijk sneller gegeten dan normaal en blijft men verder eten, zelfs als er al een onprettig en vol gevoel is.
Er worden grote hoeveelheden voedsel gegeten, zelfs als er geen echte
honger is.

Tot slot worden de eetbuien vaak stiekem gedaan omdat er een groot schaamtegevoel is.
Na een eetbui ervaren mensen vaak gevoelens van walging, verdriet en schuld, wat resulteert in aanzienlijk psychisch lijden.
Om te voldoen aan de criteria voor BED, doen deze eetbuien zich
gedurende ten minste drie maanden gemiddeld minstens één keer per week voor.

Het belangrijkste onderscheid met boulimia nervosa is dat bij BED geen sprake is van het gebruikelijke compensatiegedrag, zoals braken of overmatig sporten na de eetbuien.

Je zult in de DSM-5 ook nog gespecificeerde eetstoornissen vinden zoals Nachtelijk eten en Purgerende eetstoornis en ook Ongespecificeerde eetstoornissen (vroeger: Niet Anders Omschreven eetstoornis).

Meer info over anorexia, boulimia, orthorexia en binge-eating disorder lees in het boek Eet gewoon. Een eetstoornis. En nu?

Vergelijken we het anorexia, boulimia en BED, (zie boek Eet Gewoon), dan is orthorexia het stiefzusje van anorexia.
Het grote verschil is dat het bij orthorexia vooral om de kwaliteit van de voeding gaat en bij anorexia om de kwantiteit.

Bij orthorexia ligt de focus op enkel gezonde voeding kunnen en willen eten.
Denk aan groenten, mager vlees, vis en fruit in beperkte mate.
Maar fruit is toch gezond?
Fruit bevat ook suiker en dat kan al angsten veroorzaken.

Zo kan een persoon met orthorexia makkelijk een heel bord sla, drie tomaten en een komkommer eten terwijl iemand met anorexia dat niet kan of zal doen.
Dat is te veel. Iemand met anorexia gaat liever voor één Oreokoekje, geen twee.
En dat zal dan ook het enige zijn dat die dag gegeten wordt.

Iemand met orthorexia kan onmogelijk een koek eten, dat is uitgesloten.
Mensen met orthorexia willen uitsluitend het allergezondste eten.
Ze meten hun levenskwaliteit af aan de kwaliteit van wat ze eten.
Bij de criteria van anorexia nervosa ging het onder andere over het beperken van de energie-inname, de intense vrees om aan te komen of te dik te worden en een stoornis in de manier waarop de persoon zijn of haar lichaamsgewicht ervaart.

Die criteria zijn ook bij orthorexia aanwezig, maar het toepassen ervan gebeurt op een andere manier.
De energie-inname wordt beperkt, niet zozeer door amper te eten zoals bij anorexia, maar door enkel gezonde voeding te eten.
De angst om aan te komen en de manier waarop de persoon het eigen lichaam ziet, is net zoals bij anorexia vertekend en heeft ook een grote invloed op hoe goed hij of zij zich voelt.
De vrees om aan te komen is ook hier sterk aanwezig.

Meer info over anorexia, boulimia, orthorexia en binge-eating disorder lees in het boek Eet gewoon. Een eetstoornis. En nu?

ARFID, oftewel Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder is een eetstoornis waarbij mensen extreem kieskeurig en/of beperkt eten en kan leiden tot zowel fysieke als psychosociale problemen. Personen met ARFID hebben vaak weinig interesse in eten, zijn overgevoelig voor de textuur, smaak of geur van voedsel, of maken zich zorgen over mogelijke negatieve gevolgen van het eten van bepaalde voedingsmiddelen.

Lees nog meer over ARFID in onze blog ‘Wat is Arfid?’